Start misji JUICE z udziałem Creotech Instruments

Misja JUICE to ambitny projekt realizowany przez Europejską Agencję Kosmiczną, polegający na wystrzeleniu ważącej 5 ton sondy mającej dotrzeć do układu Jowisza, w którym zbada trzy jego lodowe księżyce: Ganimedesa, Europę i Kallisto. Celem misji jest poznanie tych księżyców oraz zbadanie środowiska wokół Jowisza. Szacowany budżet przedsięwzięcia to około 1,6 miliardów EUR. Przygotowania do misji trwają od 10 lat, a oficjalne miejsce i data startu to port kosmiczny w Gujanie Francuskiej, który skupi wzrok całego świata już 13 kwietnia o godz. 14:15 czasu polskiego. Wkład w misję ma również Creotech Instruments, odpowiadający za montaż elektroniki dwóch z łącznie dziesięciu instrumentów badawczych umieszczonych na pokładzie sondy JUICE: komputera instrumentu RPWI oraz systemu zasilania instrumentu SWI. Ponadto zespół inżynierów elektroników Spółki w partnerstwie z hiszpańskim oddziałem AIRBUS D&S CRISA brał udział w procesie testowania oraz charakteryzacji modeli kwalifikacyjnego (EQM) oraz lotnego (PFM), podsystemów zasilania (PCDU/EPS) oraz baterii całej sondy JUICE.

– Misje kosmiczne o tak dużej skali jak zbliżająca się do startu misja JUICE to wydarzenia, które szeroko komentuje cały świat i nie tylko sektor kosmiczny. W końcu jako ludzkość pierwszy raz tak dokładnie zbadamy warunki fizyczne panujące w środowisku Jowisza, największej planety Układu Słonecznego. W całe przedsięwzięcie zaangażowani są specjaliści z różnych krajów, firm i sztab wybitnych ekspertów z wąskich dziedzin. Nam jako Creotech Instruments powierzono odpowiedzialne zadanie montażu wysoce skomplikowanej elektroniki dla dwóch instrumentów badawczych umieszczonych na pokładzie sondy, której wystrzelenie będziemy mogli wszyscy obserwować już jutro. Udział w takiej misji to ogromne wyróżnienie i prestiż, a także solidne referencje, które możemy z powodzeniem wykorzystywać w prowadzonych przez nas rozmowach biznesowych. Misja JUICE obejmująca lot i zaplanowane badania zajmie kolejnych kilkanaście lat, podczas gdy my, będziemy kontynuowali misję Creotech Instruments, coraz mocniej zaznaczając swoją pozycję na arenie międzynarodowej i przyczyniając się do rozwoju branży kosmicznej – polskiej, europejskiej oraz światowej – komentuje dr hab. Grzegorz Brona, Prezes Zarządu Creotech Instruments S.A.

Misja JUICE (JUpiter ICy Moons Explorer) przejdzie w kolejny etap wraz z wystrzeleniem 13 kwietnia w Gujanie Francuskiej sondy na rakiecie Ariane 5. Poprzednią misją naukową z udziałem tej rakiety było wyniesienie w przestrzeń okołoziemską Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba w grudniu 2021 roku. Obecny start rozpocznie trwającą około 8 lat podróż sondy JUICE w kierunku Jowisza, który znajduje się w odległości 5 razy większej od Słońca niż Ziemia. Następnie, po dotarciu w okolice Jowisza w 2031 roku, sonda JUICE w trakcie 35 przelotów obok gazowego olbrzyma zbada jego największe księżyce: Ganimedesa, Europę i Kallisto. Zwieńczeniem misji będą rozszerzone badania pierwszego z wymienionych księżyców, kiedy to w 2034 roku JUICE jako pierwsza sonda w historii okrąży księżyc inny niż księżyc Ziemi.

Misja JUICE odnosi się w swojej nazwie bezpośrednio do lodowych księżyców Jowisza, na których powierzchni można znaleźć lód, a naukowe teorie głoszą, że warunki panujące na większej głębokości, z obecnością wody w stanie ciekłym włącznie, mogą okazać się dogodne dla występowania życia. Misja ma pomóc w weryfikacji tej teorii, bazującej na tym, że ogromna masa Jowisza zakłóca grawitację jego satelitów, prowadząc do rozciągania i kurczenia największych księżyców planety, a w efekcie w wyniku powstającego tarcia ich jądra mogą zostać rozgrzane do poziomu temperatur sprzyjających życiu.

Sonda JUICE na swoim pokładzie niesie 10 najnowocześniejszych instrumentów badawczych, składających się na najpotężniejszy zestaw narzędzi teledetekcyjnych i geofizycznych, jaki kiedykolwiek poleciał do zewnętrznego Układu Słonecznego. Creotech Instruments we współpracy z Centrum Badań Kosmicznych PAN odpowiadał za montaż elektroniki dwóch z tych instrumentów badawczych, tj. komputera instrumentu RPWI (ang. Radio & Plasma Wave Investigation) oraz systemu zasilania instrumentu SWI (ang. Sub-milimeter Wave Instrument), które znajdują się na pokładzie JUICE. RSWI przeznaczony jest do scharakteryzowania emisji radiowych i środowiska plazmowego Jowisza i jego księżyców lodowych. SWI przeznaczony jest natomiast do badania rozkładu temperatury, składu oraz dynamiki stratosfery i troposfery Jowisza, a także egzosfer i powierzchni lodowych księżyców.

– Instrumenty badawcze biorące udział w misjach badających głęboki kosmos, jak ma to miejsce w przypadku JUICE, muszą odpowiadać znacznie wyższym wymaganiom i oczekiwaniom co do niezawodności w porównaniu do np. satelitów przeznaczonych do operowania na orbicie ziemskiej. Musimy brać pod uwagę, że komunikacja z sondą JUICE od momentu nadania przez nią komunikatu do chwili odbioru przez sondę sygnału zwrotnego, będzie trwać blisko 2 godziny, dlatego kluczowym dla powodzenia misji jest wysoki poziom autonomiczności systemów oraz ich niezawodności w ekstremalnie trudnych warunkach próżni z wysoką radiacją i zmiennymi temperaturami. Creotech Instruments dysponuje odpowiednim doświadczeniem w montażu elektroniki przeznaczonej do badania głębokiego kosmosu, odpowiadaliśmy m.in. za produkcję podzespołów orbitera TGO (ang. Trace Gas Orbiter), który wykonuje zobrazowania powierzchni Marsa w ramach misji ExoMars. Udział w misji JUICE jest więc dla nas nie pierwszym, ale kolejnym cennym doświadczeniem i potwierdzeniem unikatowych na polskim rynku kompetencji, które rozwinęliśmy w Spółce – wyjaśnia Jacek Kosiec, Wiceprezes Zarządu Creotech Instruments S.A.

Creotech Instruments jako jedyna firma w Polsce osiągnęła zdolność do budowy mikrosatelitów, czyli satelitów o wadze od 10 kg do 150 kg. Krokiem milowym w rozwoju spółki jest projekt EagleEye, dotyczący opracowania mikrosatelity obserwacyjnego Ziemi. Jego wyniesienie na orbitę planowane jest na przełom 2023 i 2024 roku. Spółka jest też współrealizatorem projektu PIAST, który ma zagwarantować pierwsze utworzone w Polsce instrumenty narodowego systemu satelitarnej obserwacji Ziemi na potrzeby Sił Zbrojnych RP. W ramach całego przedsięwzięcia Creotech Instruments planuje umieścić na orbicie konstelację trzech satelitów obserwacyjnych w 2025 roku, opartych na autorskiej platformie HyperSat. Ponadto firma bierze udział w pionierskim projekcie budowy pierwszego dużego komputera kwantowego dla Unii Europejskiej w ramach międzynarodowego konsorcjum Millenion. Wybór konsorcjantów nastąpił przez Komisję Europejską, a Creotech Instruments podpisał umowę wykonawczą jako jedyny przedstawiciel z Europy Środkowo–Wschodniej.